Kunnen we genoeg bomen planten voor alle ‘net zero’ doelstellingen?

Het ene bedrijf na het andere zegt in 2030 of 2050 op ‘net zero’ uit te kunnen komen. En er zijn allerlei partijen die deze claims mogelijk maken. Kunnen we door de bomen het bos nog zien? Of een nog betere vraag: kunnen we genoeg bomen planten voor al deze ‘net zero’ doelstellingen van bedrijven? 

IKEA, Apple en PwC: 2030.
Shell, BP en een heel rijtje airlines: 2050.

Zomaar wat voorbeelden van bedrijven die zich committeren aan netto nul uitstoot van broeikasgassen, over een kleine 10 en 30 jaar. Voor marcom partners wordt het steeds vaker onderdeel van briefings omdat merken de claims bij de doelgroep willen krijgen. En als adverteerders er zo mee bezig zijn dan krijgen marcom partners vroeg of laat de vraag wat zij er zelf aan doen om net zero te worden. 

Er zijn ook steeds meer tech en marcom spelers die een dergelijk target hebben. Bijvoorbeeld, Google, Dentsu International, BBC, Sky en S4 Capital. Maar ook iets kleinere organisaties zoals WeTransfer. 

Netto nul uitstoot van broeikasgassen, dat is zijn de “net zero” doelen van deze bedrijven. Het begint met reduceren van uitstoot. En daarna is eigenlijk een simpele rekensom: als er nog CO2 de lucht in gaat, dan staat daar compensatie tegenover. Dat kan op verschillende manieren. Het planten van bomen is logische en een populaire oplossing. 

De simpele rekensom waarmee je op ‘netto nul’ kunt uitkomen ontneemt echter het zicht op de geloofwaardigheid van al die toezeggingen. Vooral het vertrouwen in bomen, bos en natuur om het klimaatprobleem mede op te lossen is groot. Zo groot, dat de vraag opkomt of er genoeg land beschikbaar is om al die groene voornemens uit te voeren.

De Britse tak van Greenpeace onderzocht onlangs een aantal van die claims. Zo is het Italiaanse oliebedrijf Eni van plan 30 megaton CO2-uitstoot per jaar te compenseren met bossen. De International Airlines Group (British Airways) komt op hetzelfde getal uit. Greenpeace combineert dit met de berekening van het wetenschappelijke klimaatpanel IPCC hoeveel uitstoot maximaal met bosplant uit de lucht te halen is in 2050. Als je aan de onderkant van de bandbreedte gaat zitten dan zie je dat slechts twee ondernemingen al 12 procent van het beschikbare oppervlak claimen voor compensatie.

Dat zijn dan nog maar twee van de bedrijven die een concreet getal hebben genoemd. Er zijn er nog veel meer die bedrijven die wel stellen CO2-uitstoot te willen gaan wegstrepen in hun ‘net zero’-plannen, maar zeggen nog niet precies hoe, zoals BP en Toyota.

Dat kan dus niet allemaal tegelijk, want we hebben naast het benodigde oppervlak ook te maken met behoefte aan biodiversiteit, voedselvoorziening en sociale aspecten. Simpelweg bomen planten komt dan niet tegemoet aan die andere behoeften. 

Het zou een interessante exercitie zijn om al die plannen voor bossen bij elkaar op te tellen om te zien of er sprake is van greenwashing. En daarbij een soort internationale scheidsrechter die zou kunnen toewijzen wie op hoeveel negatieve emissies een beroep mag doen

Het internationale initiatief ‘Science Based Targets’ is al wel zoiets voor individuele bedrijven, een toets tegen groenwassen. Maar al die plannen worden nog niet bij elkaar opgeteld. Die club is daar wel mee bezig, meldde financieel persbureau Bloomberg in maart. Later dit jaar, voor de internationale klimaattop in Glasgow in november, moet er een richtlijn voor ‘net zero’ zijn. Zodat bedrijven niet te veel bos voor zichzelf opeisen.

Uit recent onderzoek van de Sustainable Brand Index blijkt dat slechts 33% van de Nederlanders claimt te begrijpen wat klimaatneutraal betekent. En zo vreemd is dat niet, want ook al is “net zero” het een simpele rekensom, de term wordt vaak zonder context gebruikt.  Met alleen de claim in 2030 of 2050 net zero te zijn gaat het nog niet vanzelf. Er zijn allerlei reducerende en compenserende maatregelen nodig. En niet alleen bos aanplanten, waar we dus niet eens voldoende ruimte voor hebben. Broeikasgas afvangen en onder de grond stoppen kan ook, of het uit de lucht filteren. Het mooiste is wanneer we het gebruiken als bouwsteen, zoals fabrieken die CO2 gebruiken om cement van te maken. In de natuurlijke wereld is koolstof al de belangrijkste bouwsteen. 

Compensatie is het laatste redmiddel, maar daar gaan we niet aan ontkomen. Het IPCC gaat ervan uit dat er in 2050 nog emissies plaatsvinden, vooral in moeilijker te vergroenen sectoren zoals de zware industrie, de luchtvaart en de containervaart. Dat realisme moet duidelijker worden gecommuniceerd om de claims geloofwaardig en waardevol te laten blijven.